CNNTÜRK'ten dev belgesel

 

Her cephede mağlubiyet ve utanç yaşadığımız Balkan Savaşı’nda, Osmanlı ordusu Sırp, Karadağ, Yunan ve Bulgar ordularıyla savaşmıştı. Rumeli ve Trakya’da sadece 3 yerde, Yanya, İşkodra ve Edirne’de direniş örgütlenebilmişti. Selanik, Manastır ve Üsküp başta, diğer Osmanlı şehirleri tek kurşun atılmadan teslim edilirken, direnilen 3 şehir de düşmüş; savaş Türk askeri tarihinin en büyük bozgunlarına sahne olmuştu. Osmanlı ordusu Bulgar ordusu karşısında Çatalca’ya kaçarken başkent İstanbul’un da düşeceği endişesi belirmiş; Balkan devletlerinin ele geçirdiği şehirlerden gelen yüzbinlerce muhacir İstanbul ve Anadolu’ya sığınmıştı. Osmanlı ordusuna son darbeyi Çatalca’ya Suriye’den getirilen askerlerin taşıdığı kolera vururken, Türk siyasi tarihinin ilk darbesi de Edirne’nin de düşmesinin ardından Enver Bey ve İttihatçı silahşorların başbakanlığı basmasıyla yapılmıştı.

 

“Rumeli’ye Elveda” belgeselinde, tarihçilerin “1. Dünya Savaşı’nın provası” olarak değerlendirdiği Balkan Savaşı tüm yönleriyle inceleniyor. Şükrü Hanioğlu, Richard Hall, Vasilis Nikoltsos gibi tarihçilerin analizlerinin yanısıra; Ömer Seyfettin'den Aram Andonyan'a, Stephane Lausanne'dan Fevzi Çakmak'a, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’dan Gustav Von Hochwachter’a, Kazım Karabekir’den Gustave Cirilli’ye döneme tanıklık edenlerin anılarına da yer veriliyor.

 

Taha Akyol’un hazırlayıp sunduğu, genel yönetmenliğini Reyhan Yıldız’ın yaptığı belgeselin ilk bölümünde Balkan Savaşı’nı hazırlayan nedenler ve koşullar, arka planda yaşananlar anlatılıyor. Osmanlı-Rus Harbi’yle başlayan Kafkasya ve Rumeli’den Anadolu’ya Müslüman göçü, Bulgar-Yunan ve Sırp milliyetçiliklerinin doğuşu, Balkan komitalarının ortaya çıkışı ve kamuoyunu savaşa hazırlama taktikleri, İttihat ve Terakki hükümetinin baskısıyla çıkarılan askeri tensikat ve emeklilik kanunlarının zaten siyasete batmış olan Osmanlı ordusunda yarattığı kaos, Arnavut isyanının perde arkası, Balkan ülkelerinin Osmanlı’ya karşı ittifak yapmaları inceleniyor.